مادربرد کامپیوتر تمام اجزای کامپیوتر را به یکدیگر متصل می‌کند. سی‌پی‌یو، کارت حافظه، هارد و تمام پورت‌ها و اسلات‌های توسعه به صورت مستقیم و یا با استفاده از کابل به مادربرد متصل می‌شوند. مادربرد به عنوان ستون فقرات کامپیوتر شناخته می‌شود که تمام قطعات کامپیوتر را نگه می‌دارد.

تلفن‌های همراه و تبلت‌ها هم مادربرد دارند ولی اغلب از آن‌ها با عنوان مدار منطقی یاد می‌شود. در تلفن‌های همراه معمولا به دلیل حفظ فضای بیشتر قطعات مختلف روی برد لحیم می‌شوند و برخلاف کامپیوترهای دسکتاپ شما چیزی به نام اسلات توسعه نخواهید داشت.

کامپیوتر شخصی IBM که در سال 1981 عرضه شد اولین کامپیوتری بود که از مادربرد استفاده می‌کرد. البته در آن زمان از اسم Planar برای اشاره به این مادربرد استفاده می‌شد.

تاریخچه مادربرد

برد اصلی (MotherBoard) یکی از اجزای اساسی و مهم کامپیوترهای شخصی محسوب می گردد. در سال ۱۹۸۲همزمان با ارائه اولین کامپیوترهای شخصی از برد اصلی استفاده گردید. اولین برد اصلی از لحاظ اندازه نسبتا” بزرگ و بر روی آن ریزپردازنده ۸۰۸۰ نصب گردید. این برد شامل BIOS ، سوکت هائی برای حافظه مربوط به CPU و مجموعه ای از اسلات ها بود که کارت هائی از طریق آنها به برد اصلی متصل می گردیدند.

در صورتیکه قصد استفاده از فلاپی درایو و یا یک پورت موازی و … وجود داشت، می بایست یک برد جداگانه تهیه و آن را از طریق یکی از اسلات های موجود، به برد اصلی متصل کرد. وضعیت فوق سرگذشت اولین بردهای اصلی استفاده شده در کامپیوترهای شخصی بود.

شرکت های آی . بی .ام و اپل با ایجاد تغییرات اساسی، بردهائی را طراحی نمودند که امکان اضافه کرد پتانسیل های دلخواه و جدید در هر زمان میسر بوده و تولید کنندگان متعدد بتوانند محصولات خود را بر اساس استانداردهای فوق طراحی و به بازار عرضه نمایند. برد اصلی یک مدار چاپی چند لایه است.

اجزای مادربرد کامپیوتر

1. بایوس و CMOS
2. پورت‌های ورودی/خروجی
3. کانکتورهای IDE و SATA
4. کانکتورهای برق
5. پنل جلوی کیس
6. سوکت CPU
7. اسلات‌های توسعه
8. اسلات‌های رم

بایوس و CMOS

BIOS نرم افزاری است که در سخت افزار یکپارچه شده و بر روی یک تراشه کوچک در کامپیوتر ذخیره می شود. بایوس رابط بین سیستم عامل و اجزای سخت افزاری کامپیوتر نظیر هارد، صفحه کلید، ماوس است که همیشه از قبل نصب شده و همزمان با روشن شدن سیستم شروع به کار می کند. سیستم عامل بایوس همیشه از قبل بر روی تراشه نصب می شود و اولین نرم افزاری است که هنگام روشن شدن کامپیوتر اجرا می شود.

پورت‌های ورودی/خروجی

پورت I/O سوکتی است که با استفاده از یک رابط سخت افزاری CPU را به دستگاه های جانبی متصل می کند و برای انتقال داده بین آنها استفاده می شود. این سوکت که کابل به آن وصل می شود دارای کانکتورهای مختلفی است که دستگاه های جانبی را می توانید با استفاده از درگاه مخصوص خود به آن وصل کنید.

کانکتورهای IDE و SATA

IDE مخفف Electronics Drive Electronic است. همچنین به عنوان ATA موازی شناخته می‌شود. این یک رابط بین یک باس کامپیوتر و درایوهای ذخیره سازی دیسک است. این رابط براساس استاندارد باس 16 بیتی IBM PC Industry Architecture Standard (ISA) ساخته شده است. همچنین در رایانه‌هایی با سایر استانداردهای گذرگاه استفاده می‌شود. IDE یک اتصال موازی است. علاوه بر این ، لازم است همه سیگنال‌های موازی به یک باره برسند. بنابراین ، IDE سرعت بالایی در انتقال اطلاعات فراهم نمی‌کند.

SATA مخفف Serial Advanced Technology Attachment است. همچنین از آن به عنوان Serial ATA یاد می‌شود. این یک رابط است که به انتقال داده‌ها بین گذرگاه رایانه و دستگاه‌های ذخیره سازی کمک می‌کند و برای غلبه بر محدودیت‌های IDE طراحی شده است. SATA یک رابط سریال است. انتقال سریع‌تر داده‌ها از طریق نرخ سیگنالینگ بالاتر را فراهم می‌کند. همچنین باعث کاهش اندازه و هزینه کابل می‌شود. بیشتر IDE‌ها اکنون در میز کار و لپ تاپ با SATA جایگزین می‌شوند.

کانکتورهای برق

پاور کامپیوتر در توان های مختلف تولید می شوند که هر کدام از آنها دارای تعداد ریل خروجی، تعداد کانکتور و شدت جریان خروجی متفاوتی هستند. در برخی از آنها نیز قادر هستید تا تنها در مواقع لزوم، کانکتور مورد نیاز را به پاور متصل کنید که به این پاورها، Modular گفته می شود. البته این پاورها به دو دسته تقسیم می شوند که در دسته اول، کانکتورهای ضروری به پاور متصل هستند و تنها می توانید کانکتورهای مخصوص SATA، Molex و کارت گرافیک را در مواقع لزوم نصب کنید. در دسته دوم تمامی کانکتورها به اختیار کاربر به پاور متصل می شود و حتی کانکتورهای ضروری نیز به میل کاربر به منبع تغذیه متصل می شود.

پنل جلوی کیس

این بخش برای اتصال سیم های بدنه کیس (مانند چراغ‌های جلوی پنل و کلید پاور و ریست) به مادربرد تعبیه شده، بسته به نوع برد و کیس، ظاهر و تعداد متفاوتی خواهد داشت.

سوکت CPU

مهمترین بخش را می‌توان سوکت CPU نامید این قسمت بسیار حساس است و نباید هیچگونه فشاری به آن وارد شود، این سوکت دارای چند گیره است که با استفاده از آن‌ها باید CPU را در جای خود ثابت کرد و سپس فن را روی آن قرار داد، معمولا در مادربرد کامپوترهای خانگی تنها یک اسلات برای اتصال سی‌پی‌یو قرار دارد ولی در رایانه‌ها قدرتمند‌تر مانند سرورها چند سوکت تعبیه شده است.

اسلات‌های توسعه

کارت توسعه مستقیماً به اسلات توسعه متصل می‌شود تا مادربرد بتواند به سخت افزار دسترسی مستقیم داشته باشد. با این حال، از آنجا که همه سیستم‌ها دارای تعداد محدودی اسلات توسعه هستند، مهم است که قبل از خرید تعداد شیارهای توسعه را بررسی کنید.

برخی از سیستم‌های قدیمی برای استفاده از کارت‌های اضافی نیاز به استفاده از برد رایزر دارند. با این حال، کامپیوترهای مدرن نه تنها معمولاً دارای گزینه‌های اسلات توسعه کافی هستند بلکه دارای ویژگی‌هایی هستند که مستقیماً در مادربرد ادغام شده‌اند و نیازی به تعداد زیادی کارت توسعه ندارند.

اسلات‌های رم

یکی از سخت افزارهایی که وظیفه ذخیره اطلاعات را دارد، RAM کامپیوتر است. حافظه رم در واقع قطعه ذخیره اطلاعات روی مادربرد است. اطلاعات موجود در این حافظه بعد از خاموش شدن دستگاه از بین می‌رود. در نتیجه برای نگهداری دیتاها باید از هارد درایو‌ها یا حافظه‌های جانبی استفاده کنید.

جالب است بدانید روی مین برد همه کامپیوترها وجود حداقل یک RAM ضروری است. زیرا کامپیوترها بدون رم نمی‌توانند کار کنند. هر چقدر رم سیستم ارتقا پیدا کند سیستم عملکرد بهتری را از خود نشان می‌دهد.

منبع:

آریا تکنولوژی

توسینسو